Thursday, September 12, 2024

અંબાજીનો ભાદરવી પૂનમનો મેળો

 •• અંબાજીનો ભાદરવી પૂનમનો મેળો


••  પરિચય  ••


ગુજરાત રાજ્યના બનાસકાંઠા જિલ્લામાં આવેલું અંબાજી, પૂજાપાઠ અને યાત્રાધામ માટે વિખ્યાત છે. અહીંનું 'અંબાજીનું ભાદરવી પૂનમનો મેળો' આર્થિક, સામાજિક અને સાંસ્કૃતિક દ્રષ્ટિએ અત્યંત મહત્વપૂર્ણ છે. આ મેળા વચ્ચે, ઐતિહાસિક સંસ્કૃતિ અને આસ્થા સાથે જોડાયેલા તહેવારો અને પદ્ધતિઓ દર્શાવતું આ મેળો, સ્થાનિક અને આંતરરાષ્ટ્રીય શ્રદ્ધાળુઓ માટે આકર્ષણનો કેન્દ્ર હોય છે. 


**મેલા: પૃષ્ઠભૂમિ અને મહત્વ**


ભાદરવી પૂનમ, જે કે ગણપતિ ચતુર્થીનો દિવસ તરીકે પણ ઓળખાય છે, ભારતમાં વિવિધ સ્થળોએ વિશેષ મહત્વ ધરાવે છે. આ દિવસ ભૂમિ પર સુવિશેષ તેજસ્વી ઊજાગર કરે છે અને લોકો પોતાની ધાર્મિક આસ્થાનો ઉજવણી કરે છે. મેલાની શરૂઆતનો મુખ્ય ઉદ્દેશ માત્ર ધાર્મિક ઉત્સવ ઉજવવો નથી, પરંતુ લોકો વચ્ચે સંસ્કૃતિક અને સામાજિક સબંધો બળવત્તર બનાવવાનો છે. 


**અંબાજીના મંદિરે આ વર્ષે વધારેલું ભવિષ્ય**


અંબાજી, માતા અમ્બાની વિશેષ પૂજા માટે જાણીતી છે. અહીંનું મંદિર દૈવી શક્તિનું મકાન છે. ભાદરવી પૂનમના દિવસે, અંબાજી મંદિર શ્રદ્ધાળુઓથી ભરાયેલું હોય છે. પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર, આ દિવસે માતા અમ્બા ભદ્રકાળ જેવી રૂપે પૂજાઈ રહી છે. આ અવસરે, યાત્રાધામ પર લોકોની ટોળકી જોવા મળે છે, જે લંબાયેલા રસ્તાઓ પર ખેંચાય છે. 


**મેલાનો ઉદ્દેશ અને આલેખ**


આ મેલાનો મુખ્ય ઉદ્દેશ શિષ્ઠાઈ અને ભક્તિના ભાવને મજબૂત બનાવવો છે. દરેક વર્ષ ભાદરવી પૂનમના દિવસે, અંબાજીના મંદિરે વિશેષ પૂજા અને આરતી કરવામાં આવે છે. અહીં વિવિધ કષ્ટોથી મુક્તિ મેળવવા માટે શ્રદ્ધાળુઓ મંડપ ઊભા કરે છે, જ્યાં તેઓ પોતાના ઈચ્છાઓ માટે પાઠ અને આરતી કરે છે.


મેલામાં આવનાર લોકો સામાન્ય રીતે તહેવારના પર્વને ઉજવવા માટે ખાસ કરીને બધી જાતના સરણીઓ, પાંઢળા અને વસ્ત્રો પહેરીને આવે છે. મેલામાં વિભિન્ન પ્રકારના ઔદ્યોગિક પ્રદર્શન, સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમો, કલા રજૂઆત અને મીઠાઈઓના લટકતા સ્ટોલ જોવા મળે છે. યાત્રાધામની સુંદરીતા, ભવ્ય લાઈટિંગ અને એક વિશેષ સજાવટ લોકોને આકર્ષિત કરે છે. 


**અર્થશાસ્ત્રીય અને સામાજિક પ્રભાવ**


અંબાજીનો ભાદરવી પૂનમનો મેળો માત્ર ધાર્મિક ઉત્સવ ન હોય, પરંતુ આર્થિક સક્રિયતાનો પણ મહત્વપૂર્ણ ભાગ છે. મેળાની વચ્ચે વ્યાપારીઓ અને વેપારીઓ પોતાના ઉત્પાદનો વેચવા માટે આવ્યા હોય છે. આ મેલા અનેક વેપાર સંબંધો બાંધી અને સ્થાનિક આર્થિક પ્રવૃત્તિને પ્રોત્સાહિત કરે છે. 


મેલાના સમયગાળામાં, સ્થાનિક પરિવારો અને જૂથો વચ્ચેની સહકાર્યક્ષમતા વધે છે. મેલાની ઉજવણીમાં સામેલ થવા માટે લોકો વિવિધ સમુદાયોને પ્રોત્સાહિત કરે છે. આ જ કારણે, મેલા સ્થાનિક સામાજિક તંત્ર અને સંસ્કૃતિના મજબૂત ભાખા તરીકે કારગર બની રહ્યો છે. 


**આસ્થાના રૂપો**


અંબાજીના ભાદરવી પૂનમના મેલામાં આસ્થા અને ભક્તિનો પ્રબળ અનુભવ થાય છે. શ્રદ્ધાળુઓ આ પ્રસંગે પોતાના પાપોનું પ્રક્ષાલન કરવા અને જીવનમાં સુખ-શાંતિ માટે દૂઆઓ કરવાના ઉત્સુક રહે છે. 


**નિષ્ણાંત પુનરાવલોકન**


અંબાજીનું ભાદરવી પૂનમનું મેલાનું મહત્વ માત્ર ધાર્મિક દ્રષ્ટિએ જ નહીં પરંતુ સામાજિક અને આર્થિક દ્રષ્ટિએ પણ મહત્વપૂર્ણ છે. આ મેલાની ઉજવણી માત્ર ધાર્મિક પવિત્રતા દર્શાવતી નથી, પરંતુ તેમાં જોડાયેલા સમાજ માટે આર્થિક, સામાજિક અને સાંસ્કૃતિક મહત્વ પણ છે. 


ભવિષ્યમાં, આ પ્રકારના મેળા સ્થાનિક સાંસ્કૃતિક વારસાના સંરક્ષણ માટે મહત્વપૂર્ણ છે. આ વિલક્ષણ પ્રેરણા આપતું મેલાનું એક મહત્વપૂર્ણ પાસું એ છે કે તે યુગ પરંપરાઓને નવા પેઢી સાથે જોડાવા અને કળાવાના એક સશક્ત માધ્યમ તરીકે કાર્ય કરે છે. 


•• ઉપસંહાર**


અંબાજીનો ભાદરવી પૂનમનો મેળો કેવો હોવો જોઈએ એ એક અગત્યનો પ્રશ્ન છે. આ મेला માત્ર ધાર્મિક કે સાંસ્કૃતિક પ્રસંગ નહીં, પરંતુ તે મનુષ્યના જીવનમાં એક શક્તિ, આધ્યાત્મિકતા અને માનવ સંસ્કૃતિનું પ્રતિબિંબ છે. 


આ મેલાના દ્વારા, સમાજ પોતાની આસ્થા અને સાંસ્કૃતિક પરંપરાઓને બળ આપે છે, અને આર્થિક તેમજ સામાજિક વિકાસ માટે સકારાત્મક દિશામાં પ્રયત્ન કરે છે.

0 comments:

Post a Comment

Welcome